Agrarisch weernieuws en praktische adviezen n.a.v de weersverwachting op korte en langere termijn

Akkerbouw, Kwakkelwinterweer, Sneeuw, Storm, Wateroverlast, Winter

Wat is erger, een serie extreem droge of extreem natte jaren ?

De Oude IJssel bij Doetinchem trad met Kerst in 2023 buiten zijn oevers, voor het eerst sinds mensenheugenis. Nu is het peil niet veel hoger dan normaal.

Na het recordnatte jaar 2023 is 2024 op de derde plaats geëindigd van natste jaren ooit gemeten (in de Bilt, sinds 1901). Een unicum, zo kort op elkaar zoveel. Bovendien was 2024 weer eens record warm. Maar dat kwam vooral door het aantal vorstnachten, slechts 23 tegenover normaal 52.

Aan de temperatuur lag het zeker niet in 2024. Een officiële hittegolf ontbrak namelijk, waar de gras-en gewasgroei het meeste onder lijdt. Maar het tweede drijfnatte jaar op rij was zo mogelijk nog schadelijker dan de hittegolven, die zich sinds 2018 aaneenregen, tot dit jaar dus.  

Waterschapsbeleid

Wat kost de boer meer geld: extreme droogte jaren achtereen, of extreem veel neerslag jaren achtereen? Uiteraard is dat afhankelijk van de grondsoort waarop wordt geboerd, en van investeringen die in afwatering en/ of beregening zijn gedaan. Ook is het afhankelijk van het waterschapsbeleid dat doorgaans natuurdoelstellingen boven agrarische doelstellingen prevaleert.

IJsselmeer buffer

Al moet worden gezegd dat het hanteren van een (zeer) hoog waterpeil in het najaar en met name de winter het effect van mogelijke voorjaarsdroogte matigt. Bovendien vergroot dit (zeer) hoge waterpeil de buffercapaciteit van het IJsselmeer en de rivier uiterwaarden. Dat is van landsbelang bij extreme wateroverlast gebleken. In de zomer helpt voldoende water in het IJsselmeer o.a. tegen verdroging en verzilting in de Flevopolder.

Verzadigde grond

Ook is het een feit dat de lokale waterpeilen over het algemeen minder extreem hoog zijn dan vorig jaar (zie foto). Maar de wateroverlast is allesbehalve verdwenen, al hebben drie droge weken in oktober en begin november veel goedgemaakt bij de oogst van met name rooivruchten. Enkele tientallen millimeters regen zetten het verzadigde land weer al weer blank. Niet alleen op kleigronden maar ook op veel lager gelegen zandgronden in heel Nederland. Morgen, Nieuwjaarsdag, is het waarschijnlijk direct in het nieuwe jaar al weer raak.

Storm en sneeuw

Met name langs de kust in West-en Noord Nederland kan het eerste etmaal van het nieuwe jaar weer tientallen millimeters regen vallen. Tezamen met mogelijk zeer zware windstoten op de eerste januari 2025 , gevolgd door een kleine kans op een flink sneeuwdek in het eerstkomende weekend, is het oppassen geblazen op de boerenerven. Het overwegend saaie maar ook rustige en milde weer van november en december verdwijnt vrijwel klokslag twaalf uur.